Data Communication and Networking

၁.၁. Data Communication
Computer information system မ်ားတြင္ Data မ်ားကို binary information unit (သို႔မဟုတ္ bits) မ်ားၿဖင့္ ေဖာ္ၿပသည္။ 0 ႏွင့္ 1 ကိုသာ အသံုးၿပဳ၍ Data မ်ားကို ေဖာ္ၿပသည္။
Data Communication ဆိုသည္မွာ Transmission Medium (wire ၊ cable စသည့္ ၾကိဳးတစ္မ်ိဳးမ်ိဳး) တစ္ခုခုၿဖင့္ ဆက္သြယ္ထားသည့္ device ၂ခုတို႔ Data မ်ား အၿပန္အလွန္ လဲလွယ္ၾကၿခင္းၿဖစ္သည္။ Wireless communication မ်ားအတြက္ radio wave ႏွင့္ microwave သည္ Transmission Medium ၿဖစ္သည္။ ဥပမာ အေဆာက္အဦးတစ္ခုအတြင္းရွိ Device မ်ား အခ်င္းခ်င္း Data မ်ား အၿပန္အလွန္လဲလွယ္ၿခင္းၿဖစ္သည္။
Data Communication System တြင္ ၏ Effectiveness သည္ အေၿခခံအခ်က္ ၃ ခ်က္ေပၚတြင္မူတည္သည္။
(၁) Delivery - System သည္ Data မ်ားကို ေရာက္ရမည့္ေနရာ (Correct destination) သို႔ ေရာက္ေအာင္ပို႔ႏိုင္ရမည္။ လက္ခံရမည့္သူ (receiver device ) သို႔ အသံုးၿပဳသူ (User) ကသာ Data မ်ားကို ရရွိရမည္။ လမ္း၌မသက္ဆုိင္သူမ်ား Data မ်ားမယူနုိင္ေအာင္ကာကြယ္ေပးနုိင္ရမည္။
(၂) Accuracy - System မ်ားသည္ Data မ်ားကို တိက်စြာ မွန္ကန္စြာ ေပးပို႔ရမည္။ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ပ်က္စီးယုိယြင္းသြားသည့္ Data မ်ားႏွင့္ မမွန္သည့္ Data မ်ားကို အသံုးၿပဳရန္ မၿဖစ္ႏိုင္ေတာ့ေပ။
(၃) Timeliness - System သည္ Data မ်ားကို ေရာက္ရမည့္ အခ်ိန္အတြင္း အခ်ိန္မွန္ ေရာက္ရွိရန္လုိသည္။

Data Communication System မ်ားကို Component ၅ ခုၿဖင့္ တည္ေဆာက္ထားသည္။
(၁) Message – Message သည္ ေပးပို႔ရမည့္ information (သုိ့) Data ၿဖစ္သည္။ သို႔မဟုတ္ Communicate လုပ္ရန္ information မ်ား (Data မ်ား) ၿဖစ္သည္။ Message မ်ားသည္ စာလံုးမ်ား (text မ်ား) ၊ နံပါတ္မ်ား (number) ၊ အသံမ်ား (sound) သို႔မဟုတ္ ဗီဒီယို (video) မ်ား စသည္ ပံုစံ အမ်ိဳးမ်ိဳးၿဖစ္နုိင္သည္။
(၂) Sender – ေပးပို့သူ (Sender) ဆိုသည္မွာ Data Message ကို ေပးပို႔သည့္ (Send လုပ္သည့္) device ၿဖစ္သည္။ Computer ၊ Workstation ၊ Telephone handset ၊ Video camera တို႔ၿဖစ္သည္။
(၃) Receiver – လက္ခံသူ (Receiver) ဆိုသည္မွာ Message ကို လက္ခံသည့္ (receive လုပ္မည့္) Device ၿဖစ္သည္။ PC ၊ Handset ၊ TV တို႔ၿဖစ္သည္။
(၄) Medium – Medium ဆိုသည္မွာ (Transmission Media) ၿဖစ္သည္။ ေပးပုိ့သူ (Sender) ဆီမွ Message သည္ လက္ခံသူ (Reciver) ထံသို႔ ေရာက္သြားေအာင္ ဆက္သြယ္ထားသည့္ Physical path ၿဖစ္သည္။ Twisted pair wire ၊ Coaxial cable ၊ Fiber optic cable ၊ Laser ၊ Radio wave ႏွင့္ Satellite microwave တိုၿ့ဖစ္သည္။
(၅) Protocol – Protocol ဆိုသည္မွာ Data communication ကို ၾကီးၾကပ္သည့္ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္း မ်ား (rules) ၿဖစ္သည္။ Communicating Device မ်ား အခ်င္းခ်င္း ထားရွိသည့္ သေဘာတူညီခ်က္ၿဖစ္သည္။ ဘာသာစကားတူသည္။ Protocol မရွိလွ်င္ Device ၂ခုကို Connect သာလုပ္ႏိုင္သည္။ ဆက္သြယ္ၿခင္း (Communication) လုပ္နုိင္လိမ့္မည္ မဟုတ္ေပ။
၁.၂ Network
Network ဆိုသည္မွာ Media Link တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးၿဖင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားသည့္ Device မ်ားၿဖစ္သည္။ တစ္ခါတစ္ရံ ထို Device မ်ားကို Node ဟုလည္းေခၚသည္။ Data မ်ားကို ေပးပိုနုိင္ေသာ (Send လုပ္ႏိုင္ေသာ) စြမ္းရည္၊ လက္ခံနုိင္သည့္ (Receive လုပ္ႏိုင္သည့္) စြမ္းရည္ရွိသည့္ Device မ်ား (Node မ်ား) မွာ Computer ႏွင့္ Printer တို႔ၿဖစ္သည္။ ထို Device မ်ားကို ဆက္သြယ္ထားသည့္ Connecting Link ကို Channel ဟုေခၚသည္။
Network မ်ား Effective ၿဖစ္မႈႏွင့္ Efficient ၿဖစ္မႈကိုတိုင္းသည့္ အခ်က္မ်ားမွာ
(က) Performance
(ခ) Reliability ႏွင့္
(ဂ) Security တို႔ၿဖစ္သည္။
(က) Performance – Network တစ္ခု၏ Performance သည္
(၁) အသံုးၿပဳသူအေရအတြက္ (Number of user) – အသံုးၿပဳသူမ်ား (Users)တစ္ၿပိဳင္နက္ Network ကို အသံုးၿပဳၿခင္းေၾကာင့္ response time ပိုၾကာေစနုိင္သည္။ ေႏွးေကြး သြားေစနုိင္သည္။ High traffic အခ်ိန္၌ Performance က်ဆင္းနုိင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ Network တစ္ခုသည္ User မ်ားမ်ား သံုးသည့္အခ်ိန္၌ ၿမန္ၿမန္ Response လုပ္ႏိုင္လွ်င္ Performance ေကာင္းသည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။
(၂) Type of transmission – Data မ်ားသြားႏႈန္းသည္ medium အေပၚတြင္မူတည္သည္။ 100 Megabits per second (100 Mbps) ႏႈန္းၿဖင့္သယ္ေဆာင္ႏိုင္သည့္ medium သည္ 10 Megabits per second (10 Mbps) ႏႈန္းၿဖင့္သယ္ေဆာင္ႏိုင္သည့္ medium ထက္ ၁၀ ဆခန္႔ပို စြမ္းရည္ေကာင္းသည္။ powerful ၿဖစ္သည္။
(၃) Hardware – Transmission လုပ္ရန္ ပို၍ၿမန္သည့္ computer ႏွင့္ ပိုၾကီးမားသည့္ storage capacity တို႔သည္ Network performance ကို ပုိေကာင္းေစသည္။
(၄) Software - Sender ၊ Receiver ႏွင့္ Intermediate node တို႔၌ Data မ်ားကို process လုပ္သည့္ Software မ်ားေၾကာင့္ Network performance ေကာင္းလာနုိင္သည္။
(ခ)Reliability
Reliability ကိုေအာက္ပါအခ်က္မ်ားၿဖင့္ တိုင္းသည္။
(က) အသံုးၿပဳ၍မရသည့္ အၾကိမ္အေရအတြက္ (Frequency of Failure)
(ခ) ခ်ိဳ့ယြင္းၿပီးေနာက္ၿပန္ေကာင္းလာေအာင္ၿပဳလုပ္ရန္ၾကာခ်ိန္ (Recovery time of a network after a failure) ႏွင့္
(ဂ) Catastrophe တုိ့ၿဖစ္သည္။
Network မ်ားကို မီးေလာင္ၿခင္း၊ ငလ်င္လႈပ္ၿခင္း စသည့္ catastrophic event စသည့္ ေဘးအႏၲရယ္မ်ားမွာ ၾကိဳတင္ကာကြယ္မႈမ်ား ၿပဳလုပ္ထားသင့္သည္။

(ဂ) Security
unauthorized access ႏွင့္ virus တုိ့သည့္ Network မ်ား၏ လံုၿခံဳေရး (security) ကို အႏၱရာယ္ေပးနုိင္သည္။
Data မ်ားတစ္ေနရာမွ အၿခားတစ္ေနရာသုိ့မည့္ကဲ့သုိ့ ေရာက္ရွိသြားသည္ကို နားလည္ရန္အတြက္ communication device မ်ား အၿပန္အလွန္ ဆက္ဆံမွဳ (relationship) ကို နားလည္ရန္လုိသည္။
အေၿခခံအားၿဖင့္ ပံုစံ ၅ မ်ိဳးရွိသည္။
(က) Line Configuration
(ခ) Topology
(ဂ) Transmission Mode
(ဃ) Categories of Network ႏွင့္
(င) Internet work တိုၿဖစ္သည္။
Line Configuration ဆိုသည္မွာ Link တစ္ခုတြင္ communicating device မ်ား တဲြ၍တပ္ဆင္ထားၿခင္း(attach လုပ္ထားၿခင္း)ကို ဆိုလိုသည္။ Link ဆိုသည္မွာ Device တစ္ခုႏွင့္ အၿခား Device တစ္ခုအၾကားရွိ Data transfer လုပ္ရန္ physical path ၿဖစ္သည္။
Line Configuration ၂မ်ိဳးမွာ point to point ႏွင့္ multi point တို႔ၿဖစ္သည္။
Point to Point - Line Configuration ဆိုသည္မွာ Device ၂ခုအၾကားရွိ သီးသန့္သတ္မွတ္ထားသည့္ (Dedicated) Link ၿဖစ္သည္။ Channel တစ္ခုလံုး၏ Capacity ကို ထို Device ၂ခုအတြက္သာ သံုးခြင့္ ေပးထားသည္။

Multipoint Line Configuration ဆိုသည္မွာ ၂ခုထက္ပိုသည့္ Device မ်ား Link တစ္ခုတည္းကို အတူတကြ အသံုးၿပဳၾကၿခင္းၿဖစ္သည္။

၁.၃ Topology
Topology ဆိုသည္မွာ Physical နည္း သို႔ Logical နည္း ၿဖင့္ network ၿဖစ္ေအာင္ ခ်ိတ္ဆက္(Connect) ထားသည့္ ပံုစံကို ဆိုလိုသည္။ Device ၂ခု (သို႔) ၂ခုထက္မ်ားသည့္ Device မ်ား Link တစ္ခု၌ ခ်ိတ္ထားသည္။ Link မ်ားစုေပါင္း ခ်ိတ္ဆက္ၿခင္းၿဖင့္ topology ကိုၿဖစ္ေစသည္။
အေၿခခံ topology ၅မ်ိဳးမွာ (၁) Mesh ၊ (၂) Star ၊ (၃) Tree ၊ (၄) Bus ႏွင့္ (၅) Ring တို႔ၿဖစ္သည္။

Unicode

၁.၁. Data Communication
Computer information system များတွင် Data များကို binary information unit (သို့မဟုတ် bits) များဖြင့် ဖော်ပြသည်။ 0 နှင့် 1 ကိုသာ အသုံးပြု၍ Data များကို ဖော်ပြသည်။
Data Communication ဆိုသည်မှာ Transmission Medium (wire ၊ cable စသည့် ကြိုးတစ်မျိုးမျိုး) တစ်ခုခုဖြင့် ဆက်သွယ်ထားသည့် device ၂ခုတို့ Data များ အပြန်အလှန် လဲလှယ်ကြခြင်းဖြစ်သည်။ Wireless communication များအတွက် radio wave နှင့် microwave သည် Transmission Medium ဖြစ်သည်။ ဥပမာ အဆောက်အဦးတစ်ခုအတွင်းရှိ Device များ အချင်းချင်း Data များ အပြန်အလှန်လဲလှယ်ခြင်းဖြစ်သည်။
Data Communication System တွင် ၏ Effectiveness သည် အခြေခံအချက် ၃ ချက်ပေါ်တွင်မူတည်သည်။
(၁) Delivery - System သည် Data များကို ရောက်ရမည့်နေရာ (Correct destination) သို့ ရောက်အောင်ပို့နိုင်ရမည်။ လက်ခံရမည့်သူ (receiver device ) သို့ အသုံးပြုသူ (User) ကသာ Data များကို ရရှိရမည်။ လမ်း၌မသက်ဆိုင်သူများ Data များမယူနိုင်အောင်ကာကွယ်ပေးနိုင်ရမည်။
(၂) Accuracy - System များသည် Data များကို တိကျစွာ မှန်ကန်စွာ ပေးပို့ရမည်။ လမ်းတစ်လျှောက် ပျက်စီးယိုယွင်းသွားသည့် Data များနှင့် မမှန်သည့် Data များကို အသုံးပြုရန် မဖြစ်နိုင်တော့ပေ။
(၃) Timeliness - System သည် Data များကို ရောက်ရမည့် အချိန်အတွင်း အချိန်မှန် ရောက်ရှိရန်လိုသည်။

Data Communication System များကို Component ၅ ခုဖြင့် တည်ဆောက်ထားသည်။
(၁) Message – Message သည် ပေးပို့ရမည့် information (သို့) Data ဖြစ်သည်။ သို့မဟုတ် Communicate လုပ်ရန် information များ (Data များ) ဖြစ်သည်။ Message များသည် စာလုံးများ (text များ) ၊ နံပါတ်များ (number) ၊ အသံများ (sound) သို့မဟုတ် ဗီဒီယို (video) များ စသည် ပုံစံ အမျိုးမျိုးဖြစ်နိုင်သည်။
(၂) Sender – ပေးပို့သူ (Sender) ဆိုသည်မှာ Data Message ကို ပေးပို့သည့် (Send လုပ်သည့်) device ဖြစ်သည်။ Computer ၊ Workstation ၊ Telephone handset ၊ Video camera တို့ဖြစ်သည်။
(၃) Receiver – လက်ခံသူ (Receiver) ဆိုသည်မှာ Message ကို လက်ခံသည့် (receive လုပ်မည့်) Device ဖြစ်သည်။ PC ၊ Handset ၊ TV တို့ဖြစ်သည်။
(၄) Medium – Medium ဆိုသည်မှာ (Transmission Media) ဖြစ်သည်။ ပေးပို့သူ (Sender) ဆီမှ Message သည် လက်ခံသူ (Reciver) ထံသို့ ရောက်သွားအောင် ဆက်သွယ်ထားသည့် Physical path ဖြစ်သည်။ Twisted pair wire ၊ Coaxial cable ၊ Fiber optic cable ၊ Laser ၊ Radio wave နှင့် Satellite microwave တိုြ့ဖစ်သည်။
(၅) Protocol – Protocol ဆိုသည်မှာ Data communication ကို ကြီးကြပ်သည့် စည်းမျဉ်း စည်းကမ်း များ (rules) ဖြစ်သည်။ Communicating Device များ အချင်းချင်း ထားရှိသည့် သဘောတူညီချက်ဖြစ်သည်။ ဘာသာစကားတူသည်။ Protocol မရှိလျှင် Device ၂ခုကို Connect သာလုပ်နိုင်သည်။ ဆက်သွယ်ခြင်း (Communication) လုပ်နိုင်လိမ့်မည် မဟုတ်ပေ။
၁.၂ Network
Network ဆိုသည်မှာ Media Link တစ်မျိုးမျိုးဖြင့် ချိတ်ဆက်ထားသည့် Device များဖြစ်သည်။ တစ်ခါတစ်ရံ ထို Device များကို Node ဟုလည်းခေါ်သည်။ Data များကို ပေးပိုနိုင်သော (Send လုပ်နိုင်သော) စွမ်းရည်၊ လက်ခံနိုင်သည့် (Receive လုပ်နိုင်သည့်) စွမ်းရည်ရှိသည့် Device များ (Node များ) မှာ Computer နှင့် Printer တို့ဖြစ်သည်။ ထို Device များကို ဆက်သွယ်ထားသည့် Connecting Link ကို Channel ဟုခေါ်သည်။
Network များ Effective ဖြစ်မှုနှင့် Efficient ဖြစ်မှုကိုတိုင်းသည့် အချက်များမှာ
(က) Performance
(ခ) Reliability နှင့်
(ဂ) Security တို့ဖြစ်သည်။
(က) Performance – Network တစ်ခု၏ Performance သည်
(၁) အသုံးပြုသူအရေအတွက် (Number of user) – အသုံးပြုသူများ (Users)တစ်ပြိုင်နက် Network ကို အသုံးပြုခြင်းကြောင့် response time ပိုကြာစေနိုင်သည်။ နှေးကွေး သွားစေနိုင်သည်။ High traffic အချိန်၌ Performance ကျဆင်းနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် Network တစ်ခုသည် User များများ သုံးသည့်အချိန်၌ မြန်မြန် Response လုပ်နိုင်လျှင် Performance ကောင်းသည်ဟု ဆိုနိုင်သည်။
(၂) Type of transmission – Data များသွားနှုန်းသည် medium အပေါ်တွင်မူတည်သည်။ 100 Megabits per second (100 Mbps) နှုန်းဖြင့်သယ်ဆောင်နိုင်သည့် medium သည် 10 Megabits per second (10 Mbps) နှုန်းဖြင့်သယ်ဆောင်နိုင်သည့် medium ထက် ၁၀ ဆခန့်ပို စွမ်းရည်ကောင်းသည်။ powerful ဖြစ်သည်။
(၃) Hardware – Transmission လုပ်ရန် ပို၍မြန်သည့် computer နှင့် ပိုကြီးမားသည့် storage capacity တို့သည် Network performance ကို ပိုကောင်းစေသည်။
(၄) Software - Sender ၊ Receiver နှင့် Intermediate node တို့၌ Data များကို process လုပ်သည့် Software များကြောင့် Network performance ကောင်းလာနိုင်သည်။
(ခ)Reliability
Reliability ကိုအောက်ပါအချက်များဖြင့် တိုင်းသည်။
(က) အသုံးပြု၍မရသည့် အကြိမ်အရေအတွက် (Frequency of Failure)
(ခ) ချို့ယွင်းပြီးနောက်ပြန်ကောင်းလာအောင်ပြုလုပ်ရန်ကြာချိန် (Recovery time of a network after a failure) နှင့်
(ဂ) Catastrophe တို့ဖြစ်သည်။
Network များကို မီးလောင်ခြင်း၊ ငလျင်လှုပ်ခြင်း စသည့် catastrophic event စသည့် ဘေးအန္တရယ်များမှာ ကြိုတင်ကာကွယ်မှုများ ပြုလုပ်ထားသင့်သည်။

(ဂ) Security
unauthorized access နှင့် virus တို့သည့် Network များ၏ လုံခြုံရေး (security) ကို အန္တရာယ်ပေးနိုင်သည်။
Data များတစ်နေရာမှ အခြားတစ်နေရာသို့မည့်ကဲ့သို့ ရောက်ရှိသွားသည်ကို နားလည်ရန်အတွက် communication device များ အပြန်အလှန် ဆက်ဆံမှု (relationship) ကို နားလည်ရန်လိုသည်။
အခြေခံအားဖြင့် ပုံစံ ၅ မျိုးရှိသည်။
(က) Line Configuration
(ခ) Topology
(ဂ) Transmission Mode
(ဃ) Categories of Network နှင့်
(င) Internet work တိုဖြစ်သည်။
Line Configuration ဆိုသည်မှာ Link တစ်ခုတွင် communicating device များ တွဲ၍တပ်ဆင်ထားခြင်း(attach လုပ်ထားခြင်း)ကို ဆိုလိုသည်။ Link ဆိုသည်မှာ Device တစ်ခုနှင့် အခြား Device တစ်ခုအကြားရှိ Data transfer လုပ်ရန် physical path ဖြစ်သည်။
Line Configuration ၂မျိုးမှာ point to point နှင့် multi point တို့ဖြစ်သည်။
Point to Point - Line Configuration ဆိုသည်မှာ Device ၂ခုအကြားရှိ သီးသန့်သတ်မှတ်ထားသည့် (Dedicated) Link ဖြစ်သည်။ Channel တစ်ခုလုံး၏ Capacity ကို ထို Device ၂ခုအတွက်သာ သုံးခွင့် ပေးထားသည်။

Multipoint Line Configuration ဆိုသည်မှာ ၂ခုထက်ပိုသည့် Device များ Link တစ်ခုတည်းကို အတူတကွ အသုံးပြုကြခြင်းဖြစ်သည်။

၁.၃ Topology
Topology ဆိုသည်မှာ Physical နည်း သို့ Logical နည်း ဖြင့် network ဖြစ်အောင် ချိတ်ဆက်(Connect) ထားသည့် ပုံစံကို ဆိုလိုသည်။ Device ၂ခု (သို့) ၂ခုထက်များသည့် Device များ Link တစ်ခု၌ ချိတ်ထားသည်။ Link များစုပေါင်း ချိတ်ဆက်ခြင်းဖြင့် topology ကိုဖြစ်စေသည်။
အခြေခံ topology ၅မျိုးမှာ (၁) Mesh ၊ (၂) Star ၊ (၃) Tree ၊ (၄) Bus နှင့် (၅) Ring တို့ဖြစ်သည်။