ျမန္မာ့ အမ်ိဳးသမီး နည္းပညာဆိုင္ရာ စြမ္းေဆာင္ရွင္ မသဥၨာျဖိဳး

"က်ြန္မ ဗမာ လူမ်ိဳး၊ ျမန္မာနိုင္ငံသူ စစ္စစ္ပါ။ အစိုးရ ၀န္ထမ္း မိသားစု မွာ ေမြးဖြားလာတဲ့ သူျဖစ္ပါတယ္။ ဖခင္ က လ်ွပ္စစ္ အင္ဂ်င္နီယာ တစ္ေယာက္၊ မိခင္ က မွီခိုပါ။

ေမြးခ်င္း (၃)ေယာက္ရွိျပီး၊ အစ္ကိုၾကီးနဲ့ ေမာင္ငယ္ေလးတို့ျ ဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္မ ဒီလုိ မိသားစု ေနာက္ခံ ကို အနည္းငယ္ ေျပာျပရျခင္းမွာ ခိုင္လံုေသာ ကၽြန္မဘ၀ရဲ့ အေၾကာင္းရင္း တစ္ခုရွိပါတယ္။

ကၽြန္မ အပါအ၀င္၊ ကၽြန္မတို့ မိသားစု ဟာ ဖခင္ ေျပာင္းေရြ့တဲ့ နယ္ျမိဳ့ေတြကို လုိက္ပါ ေျပာင္းေရြ့ရင္း၊ ခ်င္းျပည္နယ္ အပါအ၀င္ အျခားေသာ နယ္ျမိဳ့ေတြမွာ ပညာသင္ၾကားခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္မ ေမြးရပ္ေျမဟာလည္း ဖခင္ ေျပာင္းေရြ့ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ ျမိဳ့ထဲက တစ္ျမိဳ့ျဖစ္တဲ့ ပဲခူးတုိင္း၊ ျပည္ျမိဳ့မွာ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္မ အထက္တန္းကို စစ္ကိုင္းတိုင္း၊ စစ္ကိုင္းျမိဳ့ က အ.ထ.က (၁)မွာ ဂုဏ္ထူး အနည္းငယ္ျဖင့္ေအာင္ျမင္ခဲ့ျပီး၊ ကြန္ပ်ဴတာ သိပၸံ ဘာသာရပ္ကို၊ မနၱေလး ကြန္ပ်ဴတာ တကၠသိုလ္မွာ တတ္ေရာက္ခဲ့ျပီး ဘြဲ့ရခဲ့ပါတယ္။ အထက္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ အတိုင္းပဲ ကၽြန္မ ဖခင္ ေျပာင္းေရြ့တဲ့ အရပ္မ်ားကို လုိက္ပါ ေျပာင္းေရြ့ရသည့္ အတိုင္း ကၽြန္မ (မႏၱေလး ကြန္ပ်ဴတာ တကၠသိုလ္)မွာ B.C.Sc ရျပီး ဂုဏ္ထူးတန္းကို ရန္ကုန္ ကြန္ပ်ဴတာ တကၠသိုလ္၊ ရန္ကုန္ျမိဳ့သို့ (၂၀၀၄)ခုနွစ္မွာ ေျပာင္းေရြ့ခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္မ ျမန္မာျပည္က နယ္ျမိဳ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ပညာသင္ၾကားခဲ့ရပါတယ္။ ပညာေရး စနစ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးနွင့္လည္း ၾကံဳခဲ့ဖူးပါတယ္။

ကၽြန္မ ရန္ကုန္ျမိဳ့သို့ ျပန္ေရာက္ျပီး ကြန္ပ်ဴတာ ဂုဏ္ထူးတန္းကို စတင္ သင္ၾကားရတဲ့ အခ်ိန္ကစျပီး ကၽြန္မ ဘ၀ဟာ စတင္ျပီး အၾကီးအက်ယ္ ေျပာင္းလဲဲခဲ့ပါတယ္။

အစစ၊ အရာရာ တိုးတတ္ ေျပာင္းလဲေနတဲ့ ရန္ကုန္ျမိဳ့ကို (၈)နွစ္ေလာက္ ခြဲခြာျပီးမွွ ကြန္ပ်ဴတာ သိပၸံ ဂုဏ္ထူးတန္း ေက်ာင္းသူ အေနနဲ့ ျပန္ေရာက္ခဲ့တာပါ။ မတူညီတဲ့ နယ္ျမိဳ့နဲ့ ၊ ျမိဳ့ျပရဲ့ ပညာေရး စနစ္၊ လူေနမ ွုအဆင့္အတန္းနွင့္ ကၽြန္မရဲ့ အေျခခံ မပါတဲ့ အခ်ိဳ့ေသာ ပညာ အရည္အခ်င္းေတြေၾကာင့္၊ ကၽြန္မ ဆယ္ေက်ာ္သက္ အရြယ္မွာ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ပင္ပန္းခဲ့ပါတယ္။

ကၽြန္မ ဘြဲ့ရျပီးတဲ့ အထိ ကြန္ပ်ဴတာ သိပၸံနဲ့ အလုပ္ လုပ္မယ္လို့ တခါမ်ွ မေတြးဖူးခဲ့သူပါ။ ဘ၀ကို ဘာရည္ရြယ္ရမွန္းေတာင္ မသိပဲ တကၠသိုလ္ကို တတ္ခဲ့သူပါ။ သို့ေပမဲ့ ကၽြန္မမွာ စိတ္ဓါတ္ေလး တစ္ခုေတာ့ ရွိပါတယ္။ စိတ္ဓါတ္ေကာင္းလို့ မဆိုေပမဲ့၊ စိတ္ဓါတ္ဆိုးလည္း မဟုတ္ဘူးလို့ ကၽြန္မထင္ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ကၽြန္မ အလုပ္တစ္ခုကို မျဖစ္မေန လုပ္ရျပီဆိုရင္ေတာ့ ျပီးေျမာက္ေအာင္ ေနာက္ဆံုး အခ်ိန္ထိ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးလိုက္တာပါပဲ။ ဒီိလိုနဲ့ ကၽြန္မ အခ်ိန္တန္ေတာ့ ဘြဲ့ရပါတယ္။

ကၽြန္မ (၄)နွစ္တာ ေငြ၊ အခ်ိန္၊ ဥာဏ သံုးျပီး ရခဲ့တဲ့ ဘြဲ့နဲ့ ကၽြန္မ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း မျပဳပဲ၊ အျခား မသက္ဆိုင္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းကို ေလ်ွာက္လွမ္းရမွာ ကၽြန္မကိုယ္ ကၽြန္မ လိပ္ျပာ မလံုသလို စတင္ ခံစားမိပါတယ္။ (ဒါဟာ ကၽြန္မရဲ့ ပုဂၢလိက ခံစားခ်က္ပါ)။ ကၽြန္မ ဒီလုိနဲ့ ပထမဆံုး အလုပ္ တစ္ခုကို ၂၀၀၆ ခုနွစ္ အေစာပိုင္းမွာ စတင္ လုပ္ကိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအလုပ္ကေတာ့ Natural Language Processing (NLP) နယ္ပယ္မွာ "Researcher" တေယာက္အျဖစ္နဲ့ စတင္ လုပ္ကိုင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္မ ဒီအလုပ္ကို ယခုခ်ိန္ထိ ကၽြန္မဘ၀ရဲ့ တစ္စိပ္ တေဒသ အျဖစ္ ခ်စ္ျမတ္နိုးစြာ လုပ္ကိုင္လ်ွက္ရွိေနပါတယ္။

ကၽြန္မတို့ ျမန္မာနိုင္ငံ မွာ NLP နဲ့ ပတ္သတ္ရင္၊ အိုင္တီ ေလာကမွာ အလုပ္မရွိ၊ ၀န္ထမ္း ေစ်းကြက္ အရ အလြန္ နည္းခဲ့ပါတယ္။ သက္ဆိုင္တဲ့ အဖြဲ့အစည္းမ်ားကလည္း အမွန္တကယ္ ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ ေျမေတာင္ ေျမွာက္ေပးမွု အားနည္းလြန္းပါတယ္။ သို့ေသာ္ အဖြဲ့အစည္းေတြ ဘယ္လို ဖ်က္သိမ္းသြားသြား ကၽြန္မ တတ္နိုင္တဲ့ ဘက္က ကိုယ္ပိုင္ အလုပ္ တစ္ခုကဲ့သို့ အျမဲတေစ ေလ့လာမွဳေတြ ေန့ရက္တိုင္း ျပဳလုပ္ခဲ့ျပီး၊ ကၽြန္မ ယံုၾကည္ခ်က္ကို ရပ္မပစ္ခဲ့ပါဘူး။ ဒီလိုနဲ့ ဘာသာစကားနဲ့ ပတ္သတ္တဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ မည္သူ၊ မည္သည့္ အဖြဲ့အစည္းက အကူအညီ ေတာင္းေတာင္း အက်ိဳးအျမတ္ မရလ်ွင္လဲ ကၽြန္မ တတ္နိုင္သည့္ ဘက္က ကူညီျခင္း၊ မ်ွေ၀ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့တာ ယေန့တိုင္ပါ။

ကၽြန္မ Software Developer အျဖစ္၊ ကုမၸဏီ တစ္ခု၏ General Manager အျဖစ္၊ စသည္ျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေနရာမွာ အလုပ္ လုပ္ခဲ့ရင္ ကၽြန္မ NLP နွင့္ ျမန္မာ ဘာသာ ေဗဒ ပညာရပ္မ်ားကို အျမဲ ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။

၂၀၁၃ (နို၀င္ဘာ) လ အေစာပိုင္းတြင္ ကၽြန္မကုိ Myanmar Text To Speech Synthesizer တည္ေဆာက္ရန္ Team Leader အျဖစ္ အဖြဲ့အစည္း တစ္ခုမွ ကမ္းလွမ္းျခင္းကို ခံခဲ့ရပါတယ္။ ဒီဇင္ဘာ (၁) ရက္၊ ၂၀၁၄ ခုနွစ္မွာ လုပ္ငန္း စတင္ခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္မ အလုပ္ တစ္ခုကို လုပ္တဲ့အခါ စီးပြားေရးအရ အက်ိဳးအျမတ္ မရခဲ့ရင္ေတာင္၊ ကၽြန္မရဲ့ လုပ္ကိုင္နိုင္မွဳ စြမ္းအားကို ကၽြန္မကိုယ္ ကၽြန္မ သိေအာင္၊ ျမင္ေအာင္ ျပနိုင္မယ့္ အလုပ္မ်ိဳးကို သိပ္သေဘာက်ပါတယ္။ ကၽြန္မ ယခင္က ေလ့လာခဲ့တဲ့ ပညာရပ္မ်ား၊ အျခား နိုင္ငံမ်ားတြင္ တတ္ခဲ့သည့္ သင္ခန္းစာမ်ားကို အေျခခံျပီး၊ ဆရာသမားမ်ား၏ လမ္းညႊန္မွဳမ်ားနဲ့ ေပါင္းစပ္က Myanmar Text To Speech Project ကို တည္ေဆာက္ခဲ့ပါတယ္။

Myanmar Text To Speech System ဟာ မ်က္မျမင္မ်ား၊ အျမင္အာရံု ေ၀၀ါးေနသူမ်ားအပါအ၀င္၊ အျမင္ (သာမန္လူ) မ်ားပါ အသံုးျပဳနိုင္မည့္ စနစ္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ မည္သည့္ ျမန္မာစာကို မဆို - လူသား တစ္ေယာက္ကဲ့သို့ အသံထြက္ဆိုေပးနိုင္မည့္ အင္ဂ်င္ အမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါတယ္။ (၆)လတာ ကာလာအျပီး ကၽြန္မ Beta Version အေနနဲ့ ထုတ္ေ၀နိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ယခု အခမဲ့ ျဖန့္ေ၀ထားပါတယ္။ Development Process ျပီးလ်ွင္ opensource အေနနွင့္ ျဖန့္ခ်ိမွာျဖစ္ပါတယ္။

ကၽြန္မ Myanmar Text To Speech ကို လုပ္ငန္း စတင္ တည္ေဆာက္ျခင္းဟာေတာ့ (၆)လတာ ကာလ တစ္ခုတည္း မဟုတ္ပါဘူး။ အနွစ္နွစ္ကာကာလ ေလ့လာခဲ့ေသာ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို အေျခခံပါတယ္။ ကၽြန္မ အေနနဲ့ Myanmar Text To Speech ကို တည္ေဆာက္ျခင္းဟာ ထူးကဲေသာ အခြင့္အေရးထူး တစ္ခု အေနနဲ့ မွတ္ယူျပီး စိတ္ေရာကိုယ္ပါ လုပ္ကိုင္ပါတယ္။

ကၽြန္မ တတ္နိုင္တဲ့၊ တတ္ကၽြမ္းတဲ့ ပညာရပ္ျဖင့္ လူတစ္စုကို အက်ိဳးျပဳနိုင္ဖို့ အျမဲ ၾကိဳးစားေနမွာပါ။ ကၽြန္မကိုလည္း NLP or Burmese Language နဲ့ ပတ္သတ္ျပီး ကၽြန္မ မသိေသးေသာ၊ မသင္ၾကားနိုင္ခဲ့ေသာ အရာမ်ားကို ပြင့္လင္းစြာ၊ ေထာက္ျပ၊ မ်ွေ၀ဖို့ ေမ်ွာ္လင့္ပါတယ္။ ကၽြန္မသည္လည္း ေလ့လာသင္ယူ၊ မွတ္သားေနသူအျဖစ္ ကၽြန္မ တတ္နိုင္သည့္ဘက္က မ်ွေ၀ပါတယ္။

ကၽြန္မဟာ သိပ္ကို ေတာ္ျပီး၊ ထက္ျမတ္ေသာ အမ်ိဳးသမီး တစ္ေယာက္ မဟုတ္ပါဘူး။ ကၽြန္မ လုပ္တဲ့ လုပ္ငန္း တစ္ခုကို နည္းမွန္ လမ္းမွန္နွင့္ ျပီးေျမာက္၊ ေအာင္ျမင္ေအာင္ တာ၀န္ယူတတ္ေသာ စိတ္ျဖင့္ သာ ၾကိဳးစား လုပ္ကိုင္ေနသူ တစ္ေယာက္ပါ။ ကၽြန္မ ၾကိဳးစားမွုတိုင္းမွာ ရိုးသားမွု အျမဲ ကပ္ပါလာနိုင္ေအာင္ သတိျဖင့္ ေနထိုင္ေနသူပါ။

ျမန္မာနိုင္ငံ က အိုင္တီနယ္ပယ္မွာ မိန္းကေလးေတြ လုပ္ငန္းခြင္၀င္မွု အားနည္းတယ္ဆုိတာ ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ကၽြန္မ အဲဒီအတြက္ မည္သည့္ မွတ္ခ်က္မွ မေပးလိုေသာ္လည္း၊ ယခုလက္ရွိ အိုင္တီနယ္ပယ္ထဲမွာ အလုပ္ လုပ္ကိုင္ေနၾကေသာ ျမန္မာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား မိမိကိုယ္ကို အရည္အခ်င္း ျပည့္၀ေသာ၊ မလုိအပ္ေသာ မာန္မာနမ်ား၊ အေတြးမ်ား မထားေစလိုပဲ၊ မိမိ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း အလုပ္ကို ယံုယံုၾကည္ၾကည္ ေလးေလးစားစား လုပ္ကိုင္ေစလိုပါတယ္။ မိမိ အလုပ္အေပၚ ယံုၾကည္ ေလးစား တန္ဖိုးထားျပီး အရည္အခ်င္း ျပည့္၀ေအာင္ ၀မ္းစာ ျဖည့္ထားနိုင္မယ္ဆိုရင္ မိမိ မိသားစု၊ ပတ္၀န္းက်င္နွင့္ မိမိခ်စ္သူ၊ အိမ္ေထာင္ဖက္ စသူ တို့ကလည္း နားလည္လာၾကမွာ မလြဲမေသြပါပဲ။

ကၽြန္မ အျမဲတမ္း လက္ကိုင္ထားတဲ့၊ ကၽြန္မကို တြန္းအားျဖစ္ေစတဲ့ စာေလးတေၾကာင္း (သို့) ကၽြန္မကိုယ္ပိုင္ ေဆာင္ပုဒ္ တစ္ခုရွိပါတယ္။ "သူမ်ား မေျပာင္းလဲရင္...ကိုယ္ကစျပီး ေျပာင္းလဲပါ''

ကၽြန္မလုပ္ေနတဲ့ အလုပ္ကို မည္သည့္ တာ၀န္ရွိသူ၊ မည္သည့္ အဖြဲ့အစည္းကမွ မသိလ်ွင္၊ အေရးမစိုက္လ်ွင္ေနပါ။ သုေတသန လုပ္ငန္း ေထာက္ပံ့ေပးမွဳ၊ တန္ုးဖိုးထားမွု အားနည္းေသာ အဖြဲ့အစည္းမ်ားရွိတဲ့ အတြက္လည္း ကၽြန္မ မရပ္တန့္ခဲ့ပါ။ ကၽြန္မ အျခားသူ ေျပာင္းလဲဖို့ ေစာင့္မေနပါ။ ကၽြန္မ တတ္နိုင္တဲ့ ဘက္က ကၽြန္မတို့ရဲ့ တန္ဖိုးရွိလွေသာ ဗမာနွင့္ အျခား တိုင္းရင္းသာ ဘာသာစကားကို ပိုမို အဓြန့္ရွည္ျပီး၊ စနစ္က်ေအာင္ ကြန္ပ်ဴတာ သိပၸံ ဘာသာရပ္ျဖင့္ ထိန္းသိမ္းမွဳေတြကို ျပဳလုပ္ဖို့ရာ ကၽြန္မ တာ၀န္ဟု ယူဆထားပါတယ္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။"

ရိုးရာေလး မွတ္ခ်က္ ။ ။
မသဥၨာျဖိဳး (Thin Zar Phyo) ဟာ ဆုိရင္ ျမန္မာ့ နည္းပညာေလာကမွာ စြမ္းစြမ္းတမံ ၾကိဳးစားေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီး ပညာရွင္ တစ္ဦး ျဖစ္ျပီး Geek Girls Myanmar အမည္ရ အဖြဲမွ ဇူလိုင္လရဲ႕ စံနမူနာ အမ်ိဳးသမီး တစ္ဦး အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ Geek Girls Myanmar ဆုိတာကေတာ့ ျမန္မာျပည္ရွိ အမ်ိဳးသမီး နည္းပညာရွင္မ်ာ အခ်ိဳ႕က ဦးေဆာင္ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ ကိုယ္က်ိဳးမဖက္ လူမွု အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္ျပီး နည္းပညာေလာကက ပညာရွင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို ကူညီ ေျမေတာင္ေျမာက္ေပးလ်က္ ရွိတဲ့ အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ယခုလ ေရြးခ်ယ္ ေဖာ္ျပခံရသူ မသဥၨာျဖိဳး - www.facebook.com/thinzarphyoo

Copied from Geek Girls Myanmar Facebook Page - https://www.facebook.com/geekgirlsmm?fref=ts

ေအာင္ခမ္း (ရိုးရာေလး)
Unicode
မြန်မာ့ အမျိုးသမီး နည်းပညာဆိုင်ရာ စွမ်းဆောင်ရှင် မသဉ္ဇာဖြိုး

"ကျွန်မ ဗမာ လူမျိုး၊ မြန်မာနိုင်ငံသူ စစ်စစ်ပါ။ အစိုးရ ၀န်ထမ်း မိသားစု မှာ မွေးဖွားလာတဲ့ သူဖြစ်ပါတယ်။ ဖခင် က လျှပ်စစ် အင်ဂျင်နီယာ တစ်ယောက်၊ မိခင် က မှီခိုပါ။

မွေးချင်း (၃)ယောက်ရှိပြီး၊ အစ်ကိုကြီးနဲ့ မောင်ငယ်လေးတို့ြ ဖစ်ပါတယ်။ ကျွန်မ ဒီလို မိသားစု နောက်ခံ ကို အနည်းငယ် ပြောပြရခြင်းမှာ ခိုင်လုံသော ကျွန်မဘ၀ရဲ့ အကြောင်းရင်း တစ်ခုရှိပါတယ်။

ကျွန်မ အပါအ၀င်၊ ကျွန်မတို့ မိသားစု ဟာ ဖခင် ပြောင်းရွေ့တဲ့ နယ်မြို့တွေကို လိုက်ပါ ပြောင်းရွေ့ရင်း၊ ချင်းပြည်နယ် အပါအ၀င် အခြားသော နယ်မြို့တွေမှာ ပညာသင်ကြားခဲ့ပါတယ်။ ကျွန်မ မွေးရပ်မြေဟာလည်း ဖခင် ပြောင်းရွေ့ တာ၀န် ထမ်းဆောင်ခဲ့တဲ့ မြို့ထဲက တစ်မြို့ဖြစ်တဲ့ ပဲခူးတိုင်း၊ ပြည်မြို့မှာ မွေးဖွားခဲ့ပါတယ်။ ကျွန်မ အထက်တန်းကို စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ စစ်ကိုင်းမြို့ က အ.ထ.က (၁)မှာ ဂုဏ်ထူး အနည်းငယ်ဖြင့်အောင်မြင်ခဲ့ပြီး၊ ကွန်ပျူတာ သိပ္ပံ ဘာသာရပ်ကို၊ မန္တလေး ကွန်ပျူတာ တက္ကသိုလ်မှာ တတ်ရောက်ခဲ့ပြီး ဘွဲ့ရခဲ့ပါတယ်။ အထက်မှာ ဖော်ပြခဲ့တဲ့ အတိုင်းပဲ ကျွန်မ ဖခင် ပြောင်းရွေ့တဲ့ အရပ်များကို လိုက်ပါ ပြောင်းရွေ့ရသည့် အတိုင်း ကျွန်မ (မန္တလေး ကွန်ပျူတာ တက္ကသိုလ်)မှာ B.C.Sc ရပြီး ဂုဏ်ထူးတန်းကို ရန်ကုန် ကွန်ပျူတာ တက္ကသိုလ်၊ ရန်ကုန်မြို့သို့ (၂၀၀၄)ခုနှစ်မှာ ပြောင်းရွေ့ခဲ့ပါတယ်။ ကျွန်မ မြန်မာပြည်က နယ်မြို့ တော်တော်များများမှာ ပညာသင်ကြားခဲ့ရပါတယ်။ ပညာရေး စနစ် အမျိုးမျိုးနှင့်လည်း ကြုံခဲ့ဖူးပါတယ်။

ကျွန်မ ရန်ကုန်မြို့သို့ ပြန်ရောက်ပြီး ကွန်ပျူတာ ဂုဏ်ထူးတန်းကို စတင် သင်ကြားရတဲ့ အချိန်ကစပြီး ကျွန်မ ဘ၀ဟာ စတင်ပြီး အကြီးအကျယ် ပြောင်းလဲဲခဲ့ပါတယ်။

အစစ၊ အရာရာ တိုးတတ် ပြောင်းလဲနေတဲ့ ရန်ကုန်မြို့ကို (၈)နှစ်လောက် ခွဲခွာပြီးမှှ ကွန်ပျူတာ သိပ္ပံ ဂုဏ်ထူးတန်း ကျောင်းသူ အနေနဲ့ ပြန်ရောက်ခဲ့တာပါ။ မတူညီတဲ့ နယ်မြို့နဲ့ ၊ မြို့ပြရဲ့ ပညာရေး စနစ်၊ လူနေမ ှုအဆင့်အတန်းနှင့် ကျွန်မရဲ့ အခြေခံ မပါတဲ့ အချို့သော ပညာ အရည်အချင်းတွေကြောင့်၊ ကျွန်မ ဆယ်ကျော်သက် အရွယ်မှာ တော်တော်လေးကို ပင်ပန်းခဲ့ပါတယ်။

ကျွန်မ ဘွဲ့ရပြီးတဲ့ အထိ ကွန်ပျူတာ သိပ္ပံနဲ့ အလုပ် လုပ်မယ်လို့ တခါမျှ မတွေးဖူးခဲ့သူပါ။ ဘ၀ကို ဘာရည်ရွယ်ရမှန်းတောင် မသိပဲ တက္ကသိုလ်ကို တတ်ခဲ့သူပါ။ သို့ပေမဲ့ ကျွန်မမှာ စိတ်ဓါတ်လေး တစ်ခုတော့ ရှိပါတယ်။ စိတ်ဓါတ်ကောင်းလို့ မဆိုပေမဲ့၊ စိတ်ဓါတ်ဆိုးလည်း မဟုတ်ဘူးလို့ ကျွန်မထင်ပါတယ်။ အဲဒါကတော့ ကျွန်မ အလုပ်တစ်ခုကို မဖြစ်မနေ လုပ်ရပြီဆိုရင်တော့ ပြီးမြောက်အောင် နောက်ဆုံး အချိန်ထိ အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင် လုပ်ပေးလိုက်တာပါပဲ။ ဒီိလိုနဲ့ ကျွန်မ အချိန်တန်တော့ ဘွဲ့ရပါတယ်။

ကျွန်မ (၄)နှစ်တာ ငွေ၊ အချိန်၊ ဉာဏ သုံးပြီး ရခဲ့တဲ့ ဘွဲ့နဲ့ ကျွန်မ အသက်မွေး၀မ်းကျောင်း မပြုပဲ၊ အခြား မသက်ဆိုင်တဲ့ လမ်းကြောင်းကို လျှောက်လှမ်းရမှာ ကျွန်မကိုယ် ကျွန်မ လိပ်ပြာ မလုံသလို စတင် ခံစားမိပါတယ်။ (ဒါဟာ ကျွန်မရဲ့ ပုဂ္ဂလိက ခံစားချက်ပါ)။ ကျွန်မ ဒီလိုနဲ့ ပထမဆုံး အလုပ် တစ်ခုကို ၂၀၀၆ ခုနှစ် အစောပိုင်းမှာ စတင် လုပ်ကိုင်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီအလုပ်ကတော့ Natural Language Processing (NLP) နယ်ပယ်မှာ "Researcher" တယောက်အဖြစ်နဲ့ စတင် လုပ်ကိုင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်မ ဒီအလုပ်ကို ယခုချိန်ထိ ကျွန်မဘ၀ရဲ့ တစ်စိပ် တဒေသ အဖြစ် ချစ်မြတ်နိုးစွာ လုပ်ကိုင်လျှက်ရှိနေပါတယ်။

ကျွန်မတို့ မြန်မာနိုင်ငံ မှာ NLP နဲ့ ပတ်သတ်ရင်၊ အိုင်တီ လောကမှာ အလုပ်မရှိ၊ ၀န်ထမ်း ဈေးကွက် အရ အလွန် နည်းခဲ့ပါတယ်။ သက်ဆိုင်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းများကလည်း အမှန်တကယ် ဖြစ်မြောက်အောင် မြေတောင် မြှောက်ပေးမှု အားနည်းလွန်းပါတယ်။ သို့သော် အဖွဲ့အစည်းတွေ ဘယ်လို ဖျက်သိမ်းသွားသွား ကျွန်မ တတ်နိုင်တဲ့ ဘက်က ကိုယ်ပိုင် အလုပ် တစ်ခုကဲ့သို့ အမြဲတစေ လေ့လာမှုတွေ နေ့ရက်တိုင်း ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး၊ ကျွန်မ ယုံကြည်ချက်ကို ရပ်မပစ်ခဲ့ပါဘူး။ ဒီလိုနဲ့ ဘာသာစကားနဲ့ ပတ်သတ်တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေမှာ မည်သူ၊ မည်သည့် အဖွဲ့အစည်းက အကူအညီ တောင်းတောင်း အကျိုးအမြတ် မရလျှင်လဲ ကျွန်မ တတ်နိုင်သည့် ဘက်က ကူညီခြင်း၊ မျှေ၀ခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့တာ ယနေ့တိုင်ပါ။

ကျွန်မ Software Developer အဖြစ်၊ ကုမ္ပဏီ တစ်ခု၏ General Manager အဖြစ်၊ စသည်ဖြင့် အမျိုးမျိုး နေရာမှာ အလုပ် လုပ်ခဲ့ရင် ကျွန်မ NLP နှင့် မြန်မာ ဘာသာ ဗေဒ ပညာရပ်များကို အမြဲ လေ့လာခဲ့ပါတယ်။

၂၀၁၃ (နို၀င်ဘာ) လ အစောပိုင်းတွင် ကျွန်မကို Myanmar Text To Speech Synthesizer တည်ဆောက်ရန် Team Leader အဖြစ် အဖွဲ့အစည်း တစ်ခုမှ ကမ်းလှမ်းခြင်းကို ခံခဲ့ရပါတယ်။ ဒီဇင်ဘာ (၁) ရက်၊ ၂၀၁၄ ခုနှစ်မှာ လုပ်ငန်း စတင်ခဲ့ပါတယ်။ ကျွန်မ အလုပ် တစ်ခုကို လုပ်တဲ့အခါ စီးပွားရေးအရ အကျိုးအမြတ် မရခဲ့ရင်တောင်၊ ကျွန်မရဲ့ လုပ်ကိုင်နိုင်မှု စွမ်းအားကို ကျွန်မကိုယ် ကျွန်မ သိအောင်၊ မြင်အောင် ပြနိုင်မယ့် အလုပ်မျိုးကို သိပ်သဘောကျပါတယ်။ ကျွန်မ ယခင်က လေ့လာခဲ့တဲ့ ပညာရပ်များ၊ အခြား နိုင်ငံများတွင် တတ်ခဲ့သည့် သင်ခန်းစာများကို အခြေခံပြီး၊ ဆရာသမားများ၏ လမ်းညွှန်မှုများနဲ့ ပေါင်းစပ်က Myanmar Text To Speech Project ကို တည်ဆောက်ခဲ့ပါတယ်။

Myanmar Text To Speech System ဟာ မျက်မမြင်များ၊ အမြင်အာရုံ ေ၀ဝါးနေသူများအပါအ၀င်၊ အမြင် (သာမန်လူ) များပါ အသုံးပြုနိုင်မည့် စနစ်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ မည်သည့် မြန်မာစာကို မဆို - လူသား တစ်ယောက်ကဲ့သို့ အသံထွက်ဆိုပေးနိုင်မည့် အင်ဂျင် အမျိုးအစားဖြစ်ပါတယ်။ (၆)လတာ ကာလာအပြီး ကျွန်မ Beta Version အနေနဲ့ ထုတ်ေ၀နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ယခု အခမဲ့ ဖြန့်ေ၀ထားပါတယ်။ Development Process ပြီးလျှင် opensource အနေနှင့် ဖြန့်ချိမှာဖြစ်ပါတယ်။

ကျွန်မ Myanmar Text To Speech ကို လုပ်ငန်း စတင် တည်ဆောက်ခြင်းဟာတော့ (၆)လတာ ကာလ တစ်ခုတည်း မဟုတ်ပါဘူး။ အနှစ်နှစ်ကာကာလ လေ့လာခဲ့သော လုပ်ငန်းစဉ်များကို အခြေခံပါတယ်။ ကျွန်မ အနေနဲ့ Myanmar Text To Speech ကို တည်ဆောက်ခြင်းဟာ ထူးကဲသော အခွင့်အရေးထူး တစ်ခု အနေနဲ့ မှတ်ယူပြီး စိတ်ရောကိုယ်ပါ လုပ်ကိုင်ပါတယ်။

ကျွန်မ တတ်နိုင်တဲ့၊ တတ်ကျွမ်းတဲ့ ပညာရပ်ဖြင့် လူတစ်စုကို အကျိုးပြုနိုင်ဖို့ အမြဲ ကြိုးစားနေမှာပါ။ ကျွန်မကိုလည်း NLP or Burmese Language နဲ့ ပတ်သတ်ပြီး ကျွန်မ မသိသေးသော၊ မသင်ကြားနိုင်ခဲ့သော အရာများကို ပွင့်လင်းစွာ၊ ထောက်ပြ၊ မျှေ၀ဖို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။ ကျွန်မသည်လည်း လေ့လာသင်ယူ၊ မှတ်သားနေသူအဖြစ် ကျွန်မ တတ်နိုင်သည့်ဘက်က မျှေ၀ပါတယ်။

ကျွန်မဟာ သိပ်ကို တော်ပြီး၊ ထက်မြတ်သော အမျိုးသမီး တစ်ယောက် မဟုတ်ပါဘူး။ ကျွန်မ လုပ်တဲ့ လုပ်ငန်း တစ်ခုကို နည်းမှန် လမ်းမှန်နှင့် ပြီးမြောက်၊ အောင်မြင်အောင် တာ၀န်ယူတတ်သော စိတ်ဖြင့် သာ ကြိုးစား လုပ်ကိုင်နေသူ တစ်ယောက်ပါ။ ကျွန်မ ကြိုးစားမှုတိုင်းမှာ ရိုးသားမှု အမြဲ ကပ်ပါလာနိုင်အောင် သတိဖြင့် နေထိုင်နေသူပါ။

မြန်မာနိုင်ငံ က အိုင်တီနယ်ပယ်မှာ မိန်းကလေးတွေ လုပ်ငန်းခွင်၀င်မှု အားနည်းတယ်ဆိုတာ ဖြစ်ကောင်း ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ ကျွန်မ အဲဒီအတွက် မည်သည့် မှတ်ချက်မှ မပေးလိုသော်လည်း၊ ယခုလက်ရှိ အိုင်တီနယ်ပယ်ထဲမှာ အလုပ် လုပ်ကိုင်နေကြသော မြန်မာ အမျိုးသမီးများ မိမိကိုယ်ကို အရည်အချင်း ပြည့်၀သော၊ မလိုအပ်သော မာန်မာနများ၊ အတွေးများ မထားစေလိုပဲ၊ မိမိ အသက်မွေး၀မ်းကျောင်း အလုပ်ကို ယုံယုံကြည်ကြည် လေးလေးစားစား လုပ်ကိုင်စေလိုပါတယ်။ မိမိ အလုပ်အပေါ် ယုံကြည် လေးစား တန်ဖိုးထားပြီး အရည်အချင်း ပြည့်၀အောင် ၀မ်းစာ ဖြည့်ထားနိုင်မယ်ဆိုရင် မိမိ မိသားစု၊ ပတ်၀န်းကျင်နှင့် မိမိချစ်သူ၊ အိမ်ထောင်ဖက် စသူ တို့ကလည်း နားလည်လာကြမှာ မလွဲမသွေပါပဲ။

ကျွန်မ အမြဲတမ်း လက်ကိုင်ထားတဲ့၊ ကျွန်မကို တွန်းအားဖြစ်စေတဲ့ စာလေးတကြောင်း (သို့) ကျွန်မကိုယ်ပိုင် ဆောင်ပုဒ် တစ်ခုရှိပါတယ်။ "သူများ မပြောင်းလဲရင်...ကိုယ်ကစပြီး ပြောင်းလဲပါ''

ကျွန်မလုပ်နေတဲ့ အလုပ်ကို မည်သည့် တာ၀န်ရှိသူ၊ မည်သည့် အဖွဲ့အစည်းကမှ မသိလျှင်၊ အရေးမစိုက်လျှင်နေပါ။ သုတေသန လုပ်ငန်း ထောက်ပံ့ပေးမှု၊ တန်ုးဖိုးထားမှု အားနည်းသော အဖွဲ့အစည်းများရှိတဲ့ အတွက်လည်း ကျွန်မ မရပ်တန့်ခဲ့ပါ။ ကျွန်မ အခြားသူ ပြောင်းလဲဖို့ စောင့်မနေပါ။ ကျွန်မ တတ်နိုင်တဲ့ ဘက်က ကျွန်မတို့ရဲ့ တန်ဖိုးရှိလှသော ဗမာနှင့် အခြား တိုင်းရင်းသာ ဘာသာစကားကို ပိုမို အဓွန့်ရှည်ပြီး၊ စနစ်ကျအောင် ကွန်ပျူတာ သိပ္ပံ ဘာသာရပ်ဖြင့် ထိန်းသိမ်းမှုတွေကို ပြုလုပ်ဖို့ရာ ကျွန်မ တာ၀န်ဟု ယူဆထားပါတယ်။ ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။"

ရိုးရာလေး မှတ်ချက် ။ ။
မသဉ္ဇာဖြိုး (Thin Zar Phyo) ဟာ ဆိုရင် မြန်မာ့ နည်းပညာလောကမှာ စွမ်းစွမ်းတမံ ကြိုးစားနေတဲ့ အမျိုးသမီး ပညာရှင် တစ်ဦး ဖြစ်ပြီး Geek Girls Myanmar အမည်ရ အဖွဲမှ ဇူလိုင်လရဲ့ စံနမူနာ အမျိုးသမီး တစ်ဦး အဖြစ် ရွေးချယ်ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ Geek Girls Myanmar ဆိုတာကတော့ မြန်မာပြည်ရှိ အမျိုးသမီး နည်းပညာရှင်မျာ အချို့က ဦးဆောင် ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ ကိုယ်ကျိုးမဖက် လူမှု အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်ပြီး နည်းပညာလောကက ပညာရှင် အမျိုးသမီးများကို ကူညီ မြေတောင်မြောက်ပေးလျက် ရှိတဲ့ အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်ပါတယ်။

ယခုလ ရွေးချယ် ဖော်ပြခံရသူ မသဉ္ဇာဖြိုး - www.facebook.com/thinzarphyoo

Copied from Geek Girls Myanmar Facebook Page - https://www.facebook.com/geekgirlsmm?fref=ts

အောင်ခမ်း (ရိုးရာလေး)